48. p.n.e. – Rimski vojskovođa i državnik Gnej Pompej ubijen je u Egiptu, gde se sklonio pošto ga je u bici kod Farsale porazio Gaj Julije Cezar. Učestvovao je u gušenju ustanka rimskih robova koji je od 71. do 69. pre nove ere predvodio Spartak, a glas velikog vojskovođe stekao je 66. p.n.e. pobedom nad pontskim kraljem Mitridatom VI Eupatrom, čime je učvrstio rimsku vlast u Maloj Aziji. Osvojio je Jerusalim 61. p.n.e, a godinu dana kasnije sa Cezarom i Krasom stvorio je Prvi trijumvirat, na šta je bio prinuđen jer ga je Senat sprečio da uspostavi ličnu diktaturu. U borbi za primat kasnije se udružio sa Senatom, ali je i vlast i glavu izgubio porazom kod Farsale.
1066– Normanski vojvoda Vilijam, budući engleski kralj Vilijam I Osvajač, iskrcao se sa svojom vojskom kod Pevensija u južnoj engleskoj pokrajini Saseks i započeo osvajanje Engleske.
1803– Rođen je francuski pisac Prosper Merime. Odlikovao ga je uglađen i sažet stil. Njegove novele “Karmen” i “Kolomba” inspirisale su njegovog sunarodnika Žorža Bizea da komponuje opere. Ostala dela: istorijski roman “Hronika vremana Šarla IX”, novele “Mateo Falkone”, “Zauzimanje utvrđenja”, “Tamango”, “Etrurska vaza”, “Lokis”, “Seljačka buna”.
1821– Potpisan je sporazum u Kordobi kojim je Meksiko postao nezavisna država.
1841– Rođen je francuski državnik Žorž Benžamen Klemanso, istaknuti francuski političar, predsednik vlade od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920. Bio je ministar rata u kritičnim danima Prvog svetskog rata. Po obrazovanju lekar, bio je levo orijentisan, izraziti antiklerikalac. Imao je važnu ulogu na Vesajskoj konferenciji posle Prvog svetskog rata.
1864– U Londonu je osnovana Prva internacionala, prva međunarodna revolucionarna organizacija radnika, za koju je Statut i Osnivački manifest izradio Karl Marks.
1891– Umro je američki pisac Herman Melvil, autor romana “Mobi Dik”, oštrouman kritičar američkog društva, pri čemu je majstorski koristio simbole i alegoriju. Ostala dela: “Tajpi”, “Omu”, “Bili Bad”.
1895– Umro je francuski hemičar i biolog Luj Paster, pronalazač vakcine protiv besnila, antraksa i crvenog vetra. Otkrio je i da se hrana može konzervisati sprečavanjem razmnožavanja bakterija, zahvaljujući čemu je razvijen postupak nazvan “pasterizacija”. Osnivač je mikrobiologije i stereohemije i organizovao je 1888. čuveni institut u Parizu, nazvan njegovim imenom.
1900– Rođen je Boris Jefimov, karikaturista. Bio je satiričar, ilustrator, propagandista. Rodonačelnik je čitavog novog pravca sovjetske karikature. Omiljeni Staljinov karikaturista godine 1945. u svojstvu specijalnog dopisnika sovjetske državne agencije, prisustvovao je Nirnberškom procesu.
1902– Umro je francuski pisac Emil Zola, tvorac i najizrazitiji predstavnik naturalističkog romana. Pisao je pripovetke, drame, književnu i umetničku kritiku, polemičke članke, borio se strasno za pravdu i napredak. Otvorenim pismom 1898. predsedniku Francuske pod naslovom “Optužujem” u listu “L’oror”, odlučujuće je doprineo rehabilitaciji kapetana Alfreda Drajfusa, lažno optuženog za izdavanje Nemačkoj vojnih tajni i osuđenog na doživotnu robiju. Snagom talenta i strasnim ubeđenjima snažno je uticao na savremenike, ne samo u Francuskoj. Dela: romani “Nana”, “Žerminal”, “Slom”, “Trovačica”, “Zver čovek”, “Novac”, “Zemlja”, “Plodnost”, “Rad”, “Istina”, “Tri grada: Lurd, Rim, Pariz”, rasprava “Eksperimentalni roman”.
1914.godine umro je srpski kompozitor i muzički pedagog Stevan Stojanović Mokranjac. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva i član Srpske kraljevske akademije. Muziku je studirao na Velikoj školi u Beogradu i na konzervatorijumima u Minhenu, Rimu i Lajpcigu, a po povratku u otadžbinu osnovao je Srpsku muzičku školu i Beogradski gudački kvartet.
Njegove kompozicije odlikuje izvanredan, umnogome neprevaziđen, smisao za umetničku obradu narodnih pesama, pri čemu su rukoveti vrhunski domet naše muzike, a crkvena pojanja nesumnjivo među najistaknutijim delima celokupnog pravoslavnog bogosluženja. Napisao je i više muzikoloških studija. Dela: 15 “Rukoveti”, “Primorski napevi”, “Kozar”, solo pesma “Lem-Edim”, scenska muzika za “Ivkovu slavu”, crkvena muzika “Opelo”, “Akatist Bogorodici”, “Liturgija”.
1924– Rođen je italijanski filmski glumac Marčelo Mastrojani, jednako uspešan kao komičar, romantični heroj, dramski glumac, ljubavnik i tumač uloga u filmovima hermetičnog intelektualizma. Filmovi: “Devojke sa Španskog trga”, “Hronika o siromašnim ljubavnicima”, “Bele noći”, “Sladak život”, “Razvod na italijanski način”, “Noć”, “Porodična hronika”, “Osam i po”, “Privatan život”, “Leo poslednji”, “Miris žene”.
1928– Rođena je američka pevačica Koko Tejlor, poznata kao “kraljica bluza”. Crnoputa pevačica karakterističnog glasa, čije je pravo ime Kora Volton, rođena je u Memfisu. Njen prvi veliki hit “Wang Dang Doodle” iz 1967. prodao se u više od milion primeraka. Dobitnica je brojnih priznanja, među kojima je i jedan Gremi (1984). Njen karakterističan reski glas inspirisao je mnoge, poput Dženis Džoplin i Boni Rajat.
1934– Rođena je francuska filmska glumica Brižit Bardo, najveći filmski erotski simbol. Stekla je nezapamćenu popularnost u vreme kada se pojavila kao mlada glumica. Njeni filmovi izvesno vreme bili su najunosniji izvozni artikal Francuske. Rano je prestala da se bavi glumom i posvetila se zaštiti životinja. Filmovi : “I Bog stvori ženu”, “Žena i njena igračka”, “U slučaju nesreće”, “Istina”, “Babet ide u rat”, “Privatan život”, “Prezir”, “Odmor ratnika”, “Parižanka”, “Viva Marija”.
1949– Moskva je jednostrano otkazala ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Sovjetskog Saveza i Jugoslavije, što su sledile ostale zemlje “socijalističkog lagera” – Mađarska 30. septembra, Bugarska i Rumunija 1. oktobra, Čehoslovačka 4. oktobra 1949.
1914.godine umro je srpski kompozitor i muzički pedagog Stevan Stojanović Mokranjac. Bio je horovođa Beogradskog pevačkog društva i član Srpske kraljevske akademije. Muziku je studirao na Velikoj školi u Beogradu i na konzervatorijumima u Minhenu, Rimu i Lajpcigu, a po povratku u otadžbinu osnovao je Srpsku muzičku školu i Beogradski gudački kvartet.
Njegove kompozicije odlikuje izvanredan, umnogome neprevaziđen, smisao za umetničku obradu narodnih pesama, pri čemu su rukoveti vrhunski domet naše muzike, a crkvena pojanja nesumnjivo među najistaknutijim delima celokupnog pravoslavnog bogosluženja. Napisao je i više muzikoloških studija. Dela: 15 “Rukoveti”, “Primorski napevi”, “Kozar”, solo pesma “Lem-Edim”, scenska muzika za “Ivkovu slavu”, crkvena muzika “Opelo”, “Akatist Bogorodici”, “Liturgija”.
1924– Rođen je italijanski filmski glumac Marčelo Mastrojani, jednako uspešan kao komičar, romantični heroj, dramski glumac, ljubavnik i tumač uloga u filmovima hermetičnog intelektualizma. Filmovi: “Devojke sa Španskog trga”, “Hronika o siromašnim ljubavnicima”, “Bele noći”, “Sladak život”, “Razvod na italijanski način”, “Noć”, “Porodična hronika”, “Osam i po”, “Privatan život”, “Leo poslednji”, “Miris žene”.
1928– Rođena je američka pevačica Koko Tejlor, poznata kao “kraljica bluza”. Crnoputa pevačica karakterističnog glasa, čije je pravo ime Kora Volton, rođena je u Memfisu. Njen prvi veliki hit “Wang Dang Doodle” iz 1967. prodao se u više od milion primeraka. Dobitnica je brojnih priznanja, među kojima je i jedan Gremi (1984). Njen karakterističan reski glas inspirisao je mnoge, poput Dženis Džoplin i Boni Rajat.
1934– Rođena je francuska filmska glumica Brižit Bardo, najveći filmski erotski simbol. Stekla je nezapamćenu popularnost u vreme kada se pojavila kao mlada glumica. Njeni filmovi izvesno vreme bili su najunosniji izvozni artikal Francuske. Rano je prestala da se bavi glumom i posvetila se zaštiti životinja. Filmovi : “I Bog stvori ženu”, “Žena i njena igračka”, “U slučaju nesreće”, “Istina”, “Babet ide u rat”, “Privatan život”, “Prezir”, “Odmor ratnika”, “Parižanka”, “Viva Marija”.
1949– Moskva je jednostrano otkazala ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći između Sovjetskog Saveza i Jugoslavije, što su sledile ostale zemlje “socijalističkog lagera” – Mađarska 30. septembra, Bugarska i Rumunija 1. oktobra, Čehoslovačka 4. oktobra 1949.
1944 – godine jedinice Sovjetske armije prešle su u Srbiju (Jugoslaviju) iz Rumunije, na osnovu prethodnog dogovora Tito-Staljin, što je imalo dalekosežne posledice pošto je prisustvo sovjetskih jedinica definitivno označilo promenu sistema u tadašnjoj Jugoslaviji po okončanju Drugog svetskog rata.
